به گزارش پایگاه خبری
زاهدنیوز، مصطفی یحیایی در یادداشتی نوشت: چند سالی است که صحبت خشکسالی و کم‌آبی در کشور مطرح است. این مشکل به دلیل شرایط اقلیمی کشور از سال‌ها قبل وجود داشته و اکنون در حال نزدیک‌شدن به شرایط بحرانی خود است.
البته این وضعیت در تعدادی از استان‌های کشور باتوجه‌به وضعیت کسری بارش و کسری ذخایر سدها، به نسبت متوسط کشوری، بسیار وخیم‌تر و حتی نگران‌کننده‌تر است که البته پایتخت یکی از همان استان‌هایی است که با وجود دربرگیرنده‌ای جمعیت هجده‌درصدی کشور از شرایط آبی خوبی برخوردار نیست.
البته شرایط در سال گذشته نیز تعریف چندانی نداشته و سال آبی گذشته نیز یکی از خشک‌ترین سال‌های آبی ایران بوده، اما به نظر می‌رسد وضعیت سال آبی امسال از سال پیش نیز به‌مراتب بحرانی‌تر باشد. بسیاری از کارشناسان معتقدند، اگر صرفه‌جویی و فرهنگ‌سازی در جامعهٔ ایران نهادینه نشود، بی شک در آینده‌ای نه‌چندان دور، اوضاع از آنچه امروز در آن به سر می‌بریم، وخیم‌تر خواهد شد.
البته این صرفه‌جویی تنها محدود به بخش خانگی نبوده و از آن جایی که بخش عظیمی از هدررفت آب در بخش صنعتی و کشاورزی است باید موردتوجه ویژه‌ای قرار گیرد.
برخورداری تنها پانزده درصد از مساحت کل کشور از پوشش گیاهی و قرارگرفتن بیش از هشتاد و پنج درصد ایران در مناطق خشک و نیمه‌خشک ابعاد بروز بحران آب در ایران را پیچیده‌تر می‌کند. با تمامی آمارها و ارقام ذکر شده، اگرچه کم‌آبی در ایران بحران‌زا شده است، اما بحران جدی‌تر، مصرف بی‌رویه آن است که بخش اعظمی از آن به دلیل نبود آموزش‌های لازم و فرهنگ مناسب مصرف آب در بین آحاد جامعه می‌باشد.
بحران آب در وهله اول از مدیریت نادرست منابع و در مرحله دوم از افزایش جمعیت و محدودیت جغرافیایی و طبیعی منابع آبی نشات می‌گیرد. برای غلبه بر این بحران لزوم مدیریت یکپارچه منابع آبی کشور و داشتن یک‌چشم انداز مدیریتی آب و در نهایت صرفه‌جویی در تمامی حوزه‌های آب، امری ضروری به نظر می‌رسد. متأسفانه سال‌هاست که عدم تفکر سیستمی در کشور باعث شده است که هریک از سازمان‌ها و وزارتخانه‌های کشور به یک سمت‌وسو حرکت کرده و با بی‌نظمی‌ها و عدم برنامه‌ریزی‌های منسجم، ضربات جبران‌ناپذیری بر روند توسعه کشور وارد نمایند. بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که زمانی باقی نمانده که آب به‌تدریج جایگاه نفت را به‌عنوان نخستین ماده تجاری جهان در بر گیرد.
نبود فرهنگ مصرف بهینه سال‌هاست که بر بحرانی‌بودن شرایط دامن می‌زند. آمارها نشان می‌دهد که سرانه مصرف آب شرب و بهداشتی ایران دوبرابر اروپاست. میزان مصرف آب اروپایی‌ها روزانه ۱۵۰ لیتر به‌ازای هر نفر است و در ایران چیزی در حدود ۳۰۰ لیتر به‌ازای هر نفر مصرف می‌گردد.
متأسفانه در ایران از آب شرب برای انجام تمامی کارهای روزانه از شستشوی خودرو و استحمام گرفته تا لباسشویی مورداستفاده قرار می‌گیرد و این رقم نزدیک به هفتاد الی هشتاد درصد از الگوهای جهانی بیشتر است.
اما همان‌طور که بیان شد، مشکل اصلی تنها هدررفت آب در مصارف خانگی نیست و عمده هدررفت یعنی بالای نود درصد در حوزهٔ کشاورزی ایران است. راندمان آبیاری کشاورزی در ایران زیر چهل درصد است در حالیکه راندمان آبیاری جهانی بالای هفتاد درصد است و این یعنی راندمان آبیاری کشاورزی در ایران نصف راندمان جهانی است.
کشت محصولات پر آبی که فاقد صرفه اقتصادی است از جمله هندوانه یکی از هزاران محصولی است که منجر به هدررفت آب در نوع کشت می‌باشد.
اصلاح سیستم‌های آبیاری و تغییر رویکرد از روش‌های سنتی به سمت روش‌های مدرن هم که از الزامات این حوزه است. هنوز در شمال کشور که مبدأ اصلی کشت برنج است از سنتی‌ترین روش‌های کشت استفاده می‌گردد و کشاورزان در صورتی به محصول مرغوب دست می‌یابند که نشاهایشان در آب غوطه‌ور باشد.
درحالی‌که در بسیاری از کشورهای آسیایی کشت برنج با یک‌دهم منابع آبی شمال کشور در حال انجام است.
تمامی این موارد، حکایت از هدررفت سرسام‌آور آب در زمین‌های کشاورزی است. وضعیت منابع آبی ایران هرگز به گذشته و حتی به چند سال قبل باز نخواهد گشت و خطر کم‌آبی به‌شدت کشور را تهدید می‌کند.
امید آن می‌رود که مسئولان و دولتمردان با سیاست‌گذاری‌های درست و عملیاتی و البته قراردادن تسهیلات لازم در جهت مدرنیته کردن کشاورزی و فرهنگ‌سازی در آحاد جامعه گامی مؤثر در حفظ منابع آبی کشور و کاهش مصرف این مادهٔ حیاتی بردارند.
انتهای خبر/
